o le a le fa'aituau AI?

O le a le AI Bias?

AI o loʻo i soo se mea-faʻavasega filemu, sikoa, ma fautua. E aoga lena ... se'ia o'o ina fa'aoso nisi vaega i luma ae tu'u isi i tua. Afai na e mafaufau pe o le a le faʻaituau AI , aisea e aliali mai ai e oʻo lava i faʻataʻitaʻiga faʻalelei, ma faʻafefea ona faʻaitiitia e aunoa ma le faʻaogaina o le faʻatinoga, o lenei taʻiala e mo oe.

Tala atonu e te mana'o e faitau pe a mae'a lenei:

🔗 O le a le uiga o le GPT
Ose fa'a-Igilisi fa'amamafa o le igoa GPT ma tupuaga.

🔗 O le a le mea e vaʻaia AI
E fa'afefea e fa'ata'ita'iga vavalo fa'ata'ita'iga fa'aa'oa'oga mai fa'amaumauga fa'asolopito ma ola.

🔗 O le a le open-source AI
Fa'amatalaga, fa'amanuiaga autu, lu'itau, laisene, ma fa'ata'ita'iga o galuega.

🔗 Faʻafefea ona tuʻufaʻatasia AI i lau pisinisi
Laasaga taʻitasi faʻafanua auala, meafaigaluega, faʻasologa o galuega, ma suiga manaʻomia tau pulega.


Fa'amatalaga vave: o le a le AI Bias?

le fa'aituau o le AI o le taimi lea e fa'amanino pe fa'aletonu ai nisi o tagata po'o vaega. E masani ona afua mai i faʻamatalaga le paleni, filifiliga vaapiapi fua, poʻo le lautele lautele o loʻo fausia ma faʻaogaina ai le faiga. O le fa'aituau e le'o leaga i taimi uma, ae e mafai ona fa'ateleina fa'aleaga pe a tu'u le siakiina. [1]

O se eseesega aoga: fa'aituau o le fa'aituau i le faia o fa'ai'uga, a'o le fa'ailoga tagata o le a'afiaga leaga lea e mafai e le fa'aituau ona maua i le lalolagi. E le mafai i taimi uma ona e ave'esea uma fa'aituau, ae e tatau ona e pulea ina ia le tupu ai ni fa'ai'uga le talafeagai. [2]


Aisea e atili ai ona lelei lou malamalama ile fa'aituau 💡

Ose manatu, sa'o? Ae o le iloaina o le a le faʻaituau AI e mafua ai ona e:

  • Sili i le mamanu - o le a e vaʻaia manatu maʻaleʻale i le taimi muamua.

  • Sili atu ile pulega - e te fa'amauina fefa'ataua'iga nai lo le talotalo lima.

  • Sili atu i talanoaga - ma taʻitaʻi, faʻatonu, ma tagata ua afaina.

E lē gata i lea, o le a'oa'oina o le gagana o fua fa'atatau ma faiga fa'avae e sefe ai le taimi mulimuli ane. O le mea moni, e pei o le fa'atauina o se fa'afanua a'o le'i faia se malaga-le atoatoa, ae sili mamao atu nai lo vibes. [2]


Ituaiga fa'aituau AI e te va'aia i le vao 🧭

E fa'aalia le fa'aituau ile fa'asologa ole olaga ole AI. O 'au fa'ata'ita'iga masani e fetaui ma:

  • Fa'aituau fa'ata'ita'iga o fa'amaumauga - o nisi vaega e le o fa'aalia pe misi.

  • Fa'ailoga fa'aituau - fa'ailoga fa'asolopito e fa'ailoga fa'ailoga tagata po'o fa'amasinoga pisapisao.

  • Fa'aituau fua - sui e le maua mea e te fa'atauaina moni.

  • Fa'aituau su'esu'ega - o seti su'ega e misia nisi o faitau aofa'i po'o si'osi'omaga.

  • Fa'aituau fa'agaioiga - o se fa'ata'ita'iga lelei a le fale su'esu'e e fa'aoga i se tulaga sese.

  • Fa'aituau fa'aletagata ma fa'aituau - lautele fa'asologa fa'aagafesootai ma filifiliga a 'au o lo'o fa'atekonolosi.

O se fa'ata'ita'iga fa'ale-mafaufau aoga mai fa'alapotopotoga fa'apitoa fa'avasegaina fa'aituau i fa'aletagata, fa'atekinisi, ma faiga fa'apitoa ma fautuaina fa'ale-agafesootai , ae le na'o fa'ata'ita'iga tweaks. [1]


O fea e oso mai ai le fa'aituau i totonu o le paipa 🔍

  1. Fa'ailoga fa'afitauli - fa'amalamalama le fa'atatau i le va'ai vaapiapi ma e te fa'ate'aina tagata e tatau ona tautuaina le oloa.

  2. Su'esu'e fa'amaumauga - fa'amaumauga fa'asolopito e masani ona fa'ailoa ai le le tutusa i aso ua mavae.

  3. Filifiliga fa'apitoa - sui mo uiga ma'ale'ale e mafai ona toe fa'afo'i uiga ma'ale'ale.

  4. A'oa'oga - fa'amoemoe e sili ona lelei mo le sa'o sa'o, ae le o le tutusa.

  5. Su'ega - afai o lau seti o taofi e sese, o au fua e faapena foi.

  6. Mata'itū - o suiga i tagata fa'aoga po'o fa'amatalaga e mafai ona toe fa'ailoa mai ai fa'afitauli.

E fa'amamafa e Fa'atonu le fa'amaumauina o tulaga lamatia i lenei fa'asologa o le soifuaga, ae le na'o le taimi fa'ata'ita'i. O se faamalositino lima uma. [2]


E fa'afefea ona tatou fuaina le sa'o e aunoa ma le alu i li'o? 📏

E leai se metric e tasi e pulea uma ai. Filifili e fa'atatau i lau fa'aoga tulaga ma mea leaga e te mana'o e 'alofia.

  • Tulaga tutusa - e tatau ona tutusa fua o filifiliga i vaega uma. Lelei mo fesili vaevaega, ae mafai ona fete'ena'i ma sini sa'o. [3]

  • Fa'atusa fa'atusa - fua fa'atatau e pei o fa'ailoga sese ma mea lelei moni e tatau ona tutusa. E aoga pe a ese le tau o mea sese i vaega. [3]

  • Fa'avasegaina - mo le togi tutusa, o taunu'uga e tatau ona tutusa i vaega uma. Fesoasoani pe a fa'ai'uga fa'ai'uga a tagata. [3]

Toolkits e fa'atino lenei mea e ala i le fa'avasegaina o va, fa'ailoga, ma dashboards ina ia mafai ai ona e taofi le matemate. [3]


Auala fa'atino e fa'aitiitia ai le fa'aituau e aoga 🛠️

Mafaufau i faʻamaʻi faʻapipiʻi nai lo le tasi pulu siliva:

  • Su'etusi fa'amaumauga & fa'atamaoaigaina - fa'ailoa va'ava'a fa'asalalau, aoina fa'amatalaga saogalemu pe a fa'atulafonoina, fa'ata'ita'iga o pepa.

  • Toe fa'amamafa & toe fa'ata'oto - fetu'una'i le tufatufaina o a'oa'oga e fa'aitiitia ai le fa'a'au.

  • Fa'agata ile fa'agaioiga - fa'aopoopo sini fa'atatau ile fa'amoemoe ina ia iloa sa'o e le fa'ata'ita'iga fefa'ataua'iga.

  • Fa'aleaga fa'afeagai - a'oa'o le fa'ata'ita'iga ina ia 'aua ne'i va'aia uiga ma'ale'ale mai fa'aaliga i totonu.

  • Fa'ato'a fa'agasologa - fa'avasega fa'ai'uga fa'ai'uga ta'i vaega pe a talafeagai ma fa'atulafonoina.

  • Su'ega a le tagata-i-le-loop - fa'ata'ita'iga fa'atasi ma fa'amatalaga fa'amalamalamaga ma ala fa'alautele.

O faletusi tatala e pei o le AIF360 ma le Fairlearn o loʻo tuʻuina atu uma metotia ma faʻaitiitia algorithms. E le o ni togafiti, ae o le a latou avatu ia te oe se amataga amata. [5][3]


Fa'amaoniga moni o le lalolagi e taua le fa'aituau 📸💳🏥

  • Su'esu'ega o foliga - o su'esu'ega ta'uta'ua lautele na fa'amaumauina ai le tele o le sa'o o le eseesega i itupa ma pa'u-ituaiga vaega i faiga fa'apisinisi, e una'ia ai le matā'upu aga'i lelei su'esu'ega. [4]

  • Fa'ai'uga maualuga (aitalafu, fa'a faigaluega, fale) - tusa lava pe leai se fa'amoemoe, fa'aituau fa'aituau e mafai ona fete'ena'i ma le sa'o ma le fa'ailoga tagata. Fa'aliliuga: e te tali atu mo a'afiaga, ae le na'o le code. [2]

Tala vave mai le fa'ata'ita'iga: i se su'ega fa'a faigaluega fa'a faigaluega, na maua ai e se 'au ni avanoa e manatua ai fafine i galuega fa'apitoa. Laasaga faigofie-sili atu stratified vaevaega, vaega iloiloga, ma ta'i-vaega thresholding-tapunia le tele o le va i se fa'atauga sa'o la'ititi. O le ki e le o se togafiti e tasi; o se fua fa'asolosolo-fa'aitiitia-mata'ituina.


Faiga fa'avae, tulafono, ma pulega: fa'apei le "lelei" 🧾

E te le mana'omia le avea ma loia, ae e mana'omia le fa'atulagaina mo le sa'o ma le fa'amalamalamaga:

  • Fa'atatau tonu - fa'atatauga fa'aletagata, manino, ma le le fa'aituau i le gasologa o le olaga. [1]

  • Puipuiga o fa'amaumauga & tutusa - pe a a'afia fa'amatalaga patino, fa'amoemoe tiute e uiga i le sa'o, tapula'a fa'amoemoe, ma aia tatau a le tagata lava ia; e mafai fo'i ona fa'aaoga tulafono a vaega. Fa'ata vave au matafaioi. [2]

  • Puleaina o tulaga lamatia - fa'aoga fa'avae fa'atulagaina e iloa ai, fua, ma mata'ituina le fa'aituau e avea o se vaega o polokalame fa'aletonu AI lautele. Tusi i lalo. Toe iloilo. Toe fai. [1]

Fa'apito la'ititi: o pepa e le na'o le ofisa pule; o le auala e te faʻamaonia ai na e faia moni le galuega pe a fesili se tasi.


Laulau fa'atusa: meafaigaluega ma fa'ava'a mo le fa'atama'ia o le fa'aituau AI 🧰📊

Meafaigaluega poʻo le faʻavae Sili mo Tau Aisea e aoga ai ... ituaiga
AIF360 Saienitisi faʻamatalaga e manaʻo i metrics + mitigations Sa'oloto Tele algorithms i le nofoaga e tasi; vave e fa'ata'ita'i; fesoasoani fa'avae ma fa'atusatusa fa'aleleia. [5]
Fairlearn 'Au e faapaleni le sa'o ma le sa'o Sa'oloto Fa'amama API mo su'esu'ega/fa'aitiitia; fesoasoani vaaia; scikit-a'oa'o faauo. [3]
NIST AI (SP 1270) Tulaga lamatia, tausisia, ma le taitaiga Sa'oloto Gagana fefa'asoaa'i mo le fa'aituau o tagata/fa'ainisinia/fa'atonu ma pulega fa'asologa o le olaga. [1]
ICO taʻiala UK 'au o lo'o fa'atautaia fa'amatalaga patino Sa'oloto Lisi fa'ata'ita'i mo le sa'o/fa'ailoga tagata i le fa'asologa o le olaga AI. [2]

O nei mea ta'itasi e fesoasoani ia te oe e tali ai le uiga fa'aituau AI i lau fa'alapotopotoga e ala i le tu'uina atu ia te oe o le fausaga, metrics, ma le fa'asoaina o upu.


Ose galuega fa'apu'upu'u, teisi manatu 🧪

  1. Fa'ailoa le fa'aleagaina e te mana'o e 'alo'ese - fa'aleaga fa'asoa, fa'aletonu o fua faatatau, fa'aleagaina mamalu, ma isi.

  2. Filifili se fua fa'atatau e fa'atatau i lena fa'aleaga - fa'ata'ita'iga, fa'atusa fa'atusa pe a fa'atatau le tutusa o mea sese. [3]

  3. Fa'agasolo laina fa'atasi ma fa'amaumauga o aso nei ma fa'ata'ita'iga. Fa'asaoina se lipoti fa'atatau.

  4. Fa'ata'ita'i muamua fa'amautu fa'aletonu - sili atu le vaeluaga o fa'amaumauga, fa'alava, po'o le toe fa'amamafa.

  5. Fa'ateleina i fa'agata fa'agaioiga pe a mana'omia.

  6. Toe iloilo seti taofi e fai ma sui o tagata fa'aoga moni.

  7. Mata'itū i le gaosiga - e tupu suiga o le tufatufaina; dashboards e tatau foi.

  8. Fefa'ataua'iga fa'amaumauga - o le sa'o e fa'atatau, fa'amatala pe aisea na e filifilia ai le tutusa X nai lo le tutusa Y. [1][2]

O lo'o fa'amamafaina e fa'atonu ma fa'alapotopotoga fa'ata'ita'i le fa'asologa o le olaga mo se mafua'aga. E aoga. [1]


Fa'amatalaga feso'ota'iga mo pa'aga 🗣️

  • Aloese mai fa'amatalaga na'o le numera - fa'aali muamua siata faigofie ma fa'ata'ita'iga mautu.

  • Fa'aaogā le gagana manino - ta'u mai po'o le a le mea e ono faia e le fa'ata'ita'iga le talafeagai ma po'o ai e ono a'afia.

  • Fefa'ataua'iga i luga - e mafai ona fesuia'i le sa'o a'ia'i; e le ose bug pe afai e faaitiitia ai le afaina.

  • Fuafua fa'alavelave - fa'afefea ona taofi pe toe fo'i i tua pe a tula'i mai ni fa'afitauli.

  • Vala'au su'esu'e - va'ava'ai fafo po'o le 'au-mumu e fa'ailoa mai ai pona tauaso. E leai se tasi e fiafia i ai, ae e fesoasoani. [1][2]


FAQ: o le a le fa'aituau AI, moni? ❓

E le fa'aituau ea na'o fa'amatalaga leaga?
E le gata. E taua fa'amaumauga, ae o filifiliga fa'ata'ita'iga, fa'ata'ita'iga fa'ata'ita'iga, fa'ata'otoga fa'atatau, ma fa'aosofiaga a le 'au e a'afia uma i'uga. [1]

E mafai ona ou aveesea atoatoa le faaituau?
E masani lava e leai. E te faʻamoemoe e pulea le faʻaituau ina ia le tupu ai ni aʻafiaga le talafeagai-mafaufau faʻaititia ma pulega, ae le o le atoatoa. [2]

O le fea metric sa'o e tatau ona ou fa'aogaina?
Filifili fa'atatau ile ituaiga fa'aleaga ma tulafono ole vaega. Mo se fa'ata'ita'iga, afai e sili atu ona fa'aleagaina se vaega o mea sese, ia taula'i i le fa'atusatusaga o mea sese (tulaga tutusa). [3]

Ou te mana'omia se iloiloga faaletulafono?
Afai e pa'i atu lau faiga i avanoa po o aia tatau a tagata, ioe. E mafai ona faʻaoga tulafono faʻatau ma le tutusa i filifiliga algorithmic, ma e tatau ona e faʻaalia lau galuega. [2]


Fa'ai'uga fa'ai'uga: o le Umi Tele, E le'i Faitau 🧾✨

Afai e fesili atu se tasi ia te oe po o le a le fa'aituau AI , o le tali lea: o le fa'asolosolo fa'asolosolo i galuega a le AI e mafai ona maua ai ni a'afiaga le talafeagai i le lalolagi moni. E te su'esu'eina i matā'upu talafeagai, fa'aitiitia i faiga fa'avasega, ma fa'atonutonu i le si'osi'omaga atoa. E le o se pusa e tasi e squash-o se oloa, faiga faavae, ma fesili a tagata e manaʻomia ai se paʻu tumau o fua, faʻamaumauga, ma le lotomaualalo. Ou te masalo e leai se pulu siliva... ae o loʻo i ai lisi siaki lelei, fefaʻatauaʻiga faʻamaoni, ma mausa lelei. Ma ioe, o nai emojis e le afaina lava. 🙂


Fa'asinomaga

  1. Lomiga Fa'apitoa a le NIST 1270 - Fa'asaga i se Tulaga Fa'asinomaga mo le Fa'ailoaina ma le Fa'afoeina o Fa'aituau i Fa'amatalaga Fa'amatalaga . So'oga

  2. UK Information Commissioner's Office - Ae faapefea le sa'o, fa'aituau ma le fa'aituau? So'oga

  3. Fairlearn Documentation - Fua fa'atatau masani (tulaga tutusa, fa'atusa fa'atusatusa, fa'avasegaina). So'oga

  4. Buolamwini, J., & Gebru, T. (2018). Paolo o Itupa: Va'aiga Sa'o Fa'asagaga i le Fa'avasegaina o Itupa Fa'apisinisi . FAT* / PMLR. So'oga

  5. Su'esu'ega a le IBM - Fa'ailoa AI Fa'atauga 360 (AIF360) . So'oga

Su'e le AI Fou i le Faleoloa Fesoasoani Lagolago AI

Faatatau ia tatou

Toe fo'i ile blog