Afai na e sioa i se lau avanoa ma mafaufau pe faʻapefea ona faʻamatalaina pe aisea e tatau ai i lau poloketi le lagolago, e mautinoa e le naʻo oe. O le tusitusi fa'ameaalofa e tutusa vaega o ata ma le ulu ulu. Siteki? Maualuga. Tauvaga? Saua. Ma, o le mea moni, o nisi taʻiala foaʻi e faitau e pei na faaliliuina mai se isi paneta. Ulufale i se paaga e leʻi mafaufauina: AI mo le faʻatagaina tusitusi . Mai le fa'atulagaina o talosaga i le fa'amanino atili, o nei meafaigaluega o lo'o fa'asolosolo malie le fa'aogaina o fa'alapotopotoga e tulituliloa tupe.
moni AI i lenei laufanua o tala faʻaosooso faʻafefiloi ma lisi faʻamaonia le tausisia? Le fa'amatalaga pu'upu'u: ioe-pe'ā e faia o se fa'avavevave ma le amio pulea, ae le o se sui mo le fa'amasinoga. O le faagasologa o le iloiloga e faʻamaoni, e le faʻamagaloina, ma e faʻatonuina tulafono, o lona uiga e manaʻomia pea le faʻavasegaina o lau tala ma le faʻaeteete i mea uma e manaʻomia i le olaga faʻameaalofa [1].
Tala atonu e te mana'o e faitau pe a mae'a lenei:
🔗 AI sili ona lelei mo le tusitusi: Top AI meafaigaluega tusitusi
Saili i luga meafaigaluega tusitusi AI e faʻaleleia ai le fatufatuaʻi ma le gaosiga.
🔗 O le a le Jenni AI: Faʻamatala fesoasoani fesoasoani
Su'esu'e pe fa'apefea ona fesoasoani Jenni AI i tusitala ogaoga e fatu vave ma sili atu le atamai.
🔗 Top 10 AI meafaigaluega mo suʻesuʻega pepa tusitusi
O se lisi fa'apitoa o mea faigaluega AI mo su'esu'ega fa'ale-a'oa'oga ma fa'asalalauga.
🔗 AI mo le tusiaina o iloiloga faʻatinoga: Fautuaga ma meafaigaluega
A'oa'o pe fa'afefea e AI ona fa'afaigofie iloiloga a tagata faigaluega ma fa'amatalaga ma fautuaga.
O le a le mea e aoga ai AI mo le Tusitusi Fa'ameaalofa? 🤔
I le tepa muamua, o le faʻaaogaina o AI mo le faʻatagaina o tusitusiga e foliga mai e pei o le tipi tulimanu. A uma mea uma, e le manaʻo tagata faʻatupe i le robotic jargon-latou te faʻamoemoeina se mea e foliga mai o se leo moni o le tagata. Ae faʻaaoga tatau, AI e le o se ghostwriter ma sili atu e pei o se faiaoga o loʻo tuleia oe i luma:
-
Saosaoa : Toso fa'atasi vaega fa'ata'ita'i, toe fa'aupu le kopi mafiafia, ma fa'atupu fa'amatalaga i minute.
-
Malamalama : Suia fuaiupu lavelave i tala fa'atusa e toe iloilo.
-
Fa'atulagaga : Su'e fa'amatalaga gaogao i fa'ata'ita'iga ma fa'ata'ita'iga fa'atatau e fa'atusalia ai fa'amoemoega a le aufaitupe.
-
Fa'asinomaga : O nisi meafaigaluega e mafai ona fa'atonuina e fa'aleo ai fa'amuamua a le aufaitupe.
Tasi le fa'atagaga: o fa'ata'ita'iga tetele e mafai ona fa'aigoa a'o fa'amafolafola-sese (le ta'uta'ua "fa'ata'i"). O le mafuaaga lena e manaʻomia ai e le faʻataʻitaʻiga atamai le vaʻavaʻai a tagata, faʻapipiʻi vave, ma faʻamaonia mea moni aʻo leʻi tuʻuina atu [3].
Fuafuaga Fa'atusatusa vave o AI Meafaigaluega mo Tusiga Fa'ameaalofa 📊
O se faʻataʻitaʻiga talatala lea o meafaigaluega o loʻo faʻaaogaina e tusitala (o nisi e fausia faʻapitoa mo tupe faʻameaalofa, o isi e faʻafetaui mai faʻasalalauga lautele AI). E tele taimi e fesuia'i tau-o lea ia mafaufau i nei mea o ni fa'apolopolo, ae le o fa'amautu.
| Igoa Meafaigaluega | Sili Mo | Tau (pe tusa) | Aisea e aoga ai (pe leai...) |
|---|---|---|---|
| Fa'ameaalofa | Nonprofits fou i foa'i | $$ vaeluagalemu | O fa'ata'ita'iga e fa'atatau mo tagata fa'atupe masani-fa'asao taimi, ae e mafai ona fa'alogoina e fai si lautele |
| GrantsMagic AI | Tusitala foa'i solo | $ taugofie | Fa'ata'ita'iga vave, fa'aulu i luga o upu, faigofie ona fetu'una'i |
| ChatGPT 🤖 | Fa'aoga lautele fetuutuunai | Eseese/fua + | Super fetuutuunai-e manaʻomia le faʻamalosi malosi ma faʻatonuga moni a le tagata |
| Instrumentl | Su'esu'ega fa'amoemoe + tusitusi | $$$ totogifuapauina | Tu'ufa'atasi le sailiga + lagolago lagolago; a'oa'oga maualuga atu |
| Otter.ai | 'Au e pu'eina manatu palepalealuga | $ | E le fa'atagaina polokalama, ae e aoga mo le fa'aliliuina o fa'amatalaga o fonotaga i ni auivi |
| Wordtune | Fa'atonuga & manino | $ taugofie | E fa'apololei vaega fa'a'au'au i fa'aupuga fa'alenatura |
Fa'afefea ona fetaui AI i luga ole fa'ameaalofa ole Lifecycle 🛠️
AI o le a le tuʻuina atu faʻapitoa se talosaga manumalo i le kiliki e tasi (lelei-e mafai , ae e le tatau ona e faʻalagolago i lena mea). Nai lo lena, e faʻapipiʻi i vaega eseese o le taamilosaga o le olaga:
-
Su'esu'ega - Aotele le agava'a, fa'amanino ta'iala autu, ma fa'atusatusa avanoa fa'atasi.
-
Tusitala - Faia ni fa'amatalaga muamua o fa'amatalaga mana'omia, fa'amatalaga o polokalame, taunu'uga, ma fa'asologa o taimi.
-
Fa'atonu - Fa'amalosia le faitau o upu, tipi upu, ma fa'aleleia atili le faitau mo tagata su'esu'e vave.
-
Toe Iloiloga Fa'ai'u - Su'e fa'aletonu, siaki le tausisia, ma fa'amautinoa o lo'o iai uma vaega mana'omia.
O lea e fa'ata'ita'i ai le feterale e fa'aoga → toe iloilo → fa'ailoga fa'ailoga -o lona uiga e tatau i lau fa'agasologa ona siaki lena fausaga e aloese ai mai avanoa [1].
Mea masani e Fai e Tagata ma AI ile Tusiga Fa'ameaalofa 🚨
-
Faʻalagolago i ai : Afai e tusia e AI mea uma, e mafai e tagata suʻesuʻe ona iloa le leo "samey".
-
Halucinations : Fa'ata'ita'iga e mana'omia le fa'amaonia [3].
-
Le amanaʻia faiga faʻavae : O nisi tagata faʻatupe ua uma ona faʻatulagaina tapulaʻa-NIH, mo se faʻataʻitaʻiga, faʻasaina tagata suʻesuʻe mai le faʻaaogaina o AI faʻatupuina i faitioga (e manaʻomia foʻi e tagata talosaga ona mafaufau le le faalauaiteleina) [4].
-
Fa'asologa o fa'ase'e : Fonts, margins, word/page limits-agencies e fa'amalo. O le solia o ia mea e mafai ona goto ifo e oo lava i se talosaga malosi (fa'ata'ita'iga, o le PAPPG a le NSF e fa'atonu tonu le vai ma le va o tulafono) [5].
'Aua ne'i fa'ataga se ta'iala mautu e mate ona ua masa'a lau doc i luga o le tapula'a o itulau pe fa'aoga sese le vai papatisoga.
AI vs. Human Touch i Tusiga Fa'ameaalofa ✍️
Mata e mafai e AI ona suia se tusitala faʻameaalofa masani? Masalo e leai. E aumaia e tagata:
-
O le atamai fa'alagona (iloa pe fa'afefea ona fa'alogoina fa'atatauga a le tagata fa'atupe).
-
Manatu fa'aletausaga (talafa'asolopito, fa'amatalaga, mafutaga na fausia i le taimi).
-
Fuafuaga (fa'atulagaina le talosaga i aso nei i totonu o se va'aiga fa'atupe e tele tausaga).
O loʻo susulu AI i le galuega faʻafefe - aoteleina, faʻatulagaina, faʻamalo-ina ia mafai ona e taulai atu i le "aha!" vaega: fuafuaga, mafutaga, ma faʻaalia aafiaga. Ma talu ai o le tele o polokalame feterale e matua fa'atauva (o fua fa'amanuiaga e masani ona laititi), e o'o lava i tupe maua laiti e fa'aopoopoina [2].
Ata o le Lalolagi Moni: O Fea na Fesoasoani AI AI 🌍
-
Fa'ata'ita'iga a le autalavou laiti e leai ni tupe mama (2 le aufaigaluega) : AI na fa'aliliuina fa'amatalaga fa'akomepiuta i se fa'ata'ita'iga fa'ata'ita'iga + fa'ai'uga laulau, fa'ataga latou te tu'uina atu se tolu i le masina nai lo le tasi.
-
Fa'alapotopotoga fa'alesoifua maloloina fa'alaua'itele : Fed AI su'esu'eina fa'amaumauga o polokalame (leai se PII) ma maua ni fa'amatalaga o se fa'amatalaga mana'omia i tulaga eseese o faitau, ona fa'afefiloi lea o vaega sili ona malosi.
-
Ofisa fa'alenu'u fa'apitonu'u : Fa'aaogaina AI mo se lisi o siaki fa'asagatau i le RFP-pu'ea lua mea fa'apipi'i misi a'o le'i tu'uina atu.
E le fa'ataulāitu-na'o le fa'aleleia o galuega e fa'asa'oloto ai tagata mo vaega fa'aoleole.
Ose Galuega Fa'ata'ita'i ma Amiotonu e Mafai Ona E Kopi ✅
1) Intake & pa puipui
-
Fausia se itulau e tasi le "puupuu": fa'atupe, feso'ota'iga, aso fa'agata, agava'a, fa'asologa, fa'apipi'i, itulau/upu tapula'a.
-
Fa'amatala pa puipui AI: O a fa'amaumauga e saogalemu e fa'apipi'i? O ai e toe iloilo? E fa'afefea ona e fa'amauina fa'atonuga ma fa'atonuga mulimuli? (Pule + vaʻavaʻai e fetaui lelei ma AI faʻalavelave faʻalavelave [3].)
2) Fa'atulagaina muamua
-
Fa'anatinati: “ Tusia se otootoga fesoasoani ma ulutala o vaega e fa'atusa i lenei RFP. Fa'aopoopo pulu mo fa'amatalaga mana'omia i lalo o ulutala ta'itasi.
-
Su'e le otootoga i se lisi siaki fa'asoa.
3) Fa'ata'oto i ni fasipepa
-
Fa'anatinati: “Fai se Fa'amatalaga Mana'omia e 200-upu e fa'atatau i tagata su'esu'e e fa'amuamua le X ma le Y. Fa'aaoga na'o mea moni o lo'o i lalo; leai ni fa'amatalaga fa'anatinati.
-
Fa'apipi'i na'o mea moni fa'amaonia. A iai se mea o misi-taofi, puna mai.
4) Fa'amau mo tagata su'esu'e
-
Fa'anatinati: "Fa'atonu mo le manino ma le faigofie ona faitau. Taofi i lalo o le 300 upu. Fa'aaoga ulutala, aloese mai le fa'aupuga, ma fa'aulu fuaiupu i le ~22 upu."
5) Salu le tausisia
-
Fa'anatinati: "Faatusatusa le ata lenei i le RFP. Lisi: (a) vaega o lo'o misi, (b) fa'atapula'a vaega, (c) fa'asologa o soliga, (d) mana'omia mea fa'apipi'i e le o aofia ai."
-
Su'esu'e fa'asaga i ta'iala a le RFP + lala sooupu (fa'ata'ita'iga, NSF PAPPG mo le vaitusi/sava) [5].
6) Toe iloiloga mulimuli a tagata
-
E le o se tusitala faitau mo le fa'aogaina, fa'atatau, fa'amaoni.
-
Taofi se "Source Log" fa'amauina po'o fea na sau ai mea moni ta'itasi. Afai e le mafai ona ta'ua, tipi.
Fa'apolokalame Fa'atonu: Fa'amataina Fa'aoga 🧰
-
Su'ega Agava'a : "Faitau le RFP lenei. Lisi tulaga agavaa e pei o siaki ioe/leai. Fa'ailoga so'o se mea e le mautonu."
-
Iloiloga Rubric Mirror : “Toe tusi la matou fa'amatalaga e fa'amanino fa'afanua i fa'ailoga fa'ailoga ta'itasi, e fa'aoga ai ulutala e fetaui ma le lisi."
-
Lisi o Taunuuga : “Su'e sini nei i taunu'uga SMART ma fa'ailoga, puna'oa, ma taimi fa'atele."
-
Pasi o le Gagana Faigofie : “Toe tusi i le vasega 8–10. Taofi upu fa'apitoa i mea e mana'omia ae fa'aitiitia fa'aupuga e le mana'omia."
Fa'amatalaga, Fa'alilolilo & Amiotonu: O Mea e Le Fa'atalanoaina 🔒
-
Fa'alilolilo : Aua ne'i fa'apipi'i fa'amatalaga ma'ale'ale po'o fa'amatalaga patino i mea faigaluega lautele. Fa'aaogā fa'asologa o atina'e fa'atasi ai ma puipuiga o fa'amaumauga, ma fa'asologa o su'esu'ega pepa [3].
-
Fa'alauiloa Faiga Fa'avae : E o'o lava i tapula'a e fa'atatau i tagata su'esu'e (pei o le NIH's peer review AI ban) e fa'ailoa mai i fa'amoemoega a le au fa'atupe mo le agatapuia. Iloa tuaoi ae e te lei tusia [4].
-
Fa'asologa o le tausisia : Piimau i tulafono fa'atulagaina tonu i le RFP po'o le ta'iala a le lala sooupu (fa'ata'ita'iga, NSF PAPPG). O le le usita'ia e mafai ona faauigaina o le teena sa'o [5].
E tatau ona e faʻaogaina AI mo le Tusitusi Faʻameaalofa? 🎯
Ioe-faatasi ai ma pa puipui. AI mo le tusitusi fesoasoani e sili ona lelei e avea o se turbo-fesoasoani: e faatelevaveina ata, faʻapupulaina le manino, ma faʻaitiitia ai le faʻafefe. Ae o le agaga o se fesoasoani manumalo e sau mai tagata o loʻo faʻamatalaina tala moni o aʻafiaga moni. Faʻatasi ai ma polokalame faʻatauva, faʻaogaina ma le faʻatonuina o le AI e mafai ona avea ma eseesega i le va o le "latalata" ma faʻatupeina moni [2]. Fa'aaoga AI e fai ma paaga , ae le o se tu-i totonu-ma o le ae toe maua itula a'o faia ni talosaga malosi.
Fa'asinomaga
[1] Grants.gov – Le Taamilosaga o le Soifua Maloloina. Fa'amatala la'asaga o le talosaga, toe iloilo, ma fa'ailoga o lo'o fa'aaogaina i fesoasoani a le feterale.
https://www.grants.gov/learn-grants/grants-101/the-grant-lifecycle
[2] LIPOTI a le NIH – Success Rates. Fa'amaumauga aloa'ia fa'amanuiaina mo foa'i poloketi su'esu'e a le NIH; fa'aalia le fa'atauva i masini/tausaga.
https://report.nih.gov/funding/nih-budget-and-spending-data-past-fiscal-years/success-rates
[3] NIST - AI Fa'atonuga Tulaga lamatia: Generative AI Profile (NIST AI 600-1, 2024). Ta'iala mo le fa'atatauina, fa'amauina le fa'aogaina ma le va'ava'aiga ole generative AI.
https://nvlpubs.nist.gov/nistpubs/ai/NIST.AI.600-1.pdf
[4] NIH Faaaliga NOT-OD-23-149. Fa'asa le fa'aogaina ole generative AI e tagata su'esu'e a tupulaga ile iloiloga a le NIH; fa'amanino fa'amoemoega fa'alilolilo.
https://grants.nih.gov/grants/guide/notice-files/NOT-OD-23-149.html
[5] NSF PAPPG (NSF 24-1), Mataupu II – Fa'atonu Font, Avanoa, ma Tulaga Manaomia. Fa'ata'ita'iga o tulafono fa'atulagaina ma'oti e tatau ona fa'amalieina.
https://www.nsf.gov/policies/pappg/24-1/ch-2-proposal-preparation